Trong môi trường kinh doanh ngày nay, việc khen thưởng nhân viên không chỉ giới hạn đến việc tặng tiền mặt. Bằng cách thể hiện sự đánh giá và trân trọng đối với những cống hiến của nhân viên bằng những phương pháp khác, doanh nghiệp có thể thúc đẩy tinh thần làm việc và sự cam kết của nhân viên, giúp tạo dựng môi trường làm việc tích cực và năng động.
Các bài viết mới nhất
Bài viết này sẽ trình bày tại sao không nên chỉ thưởng tiền cho nhân viên và đề xuất một số cách khen thưởng khác để trân trọng những thành tựu của đội ngũ nhân viên.
Tại sao không nên chỉ thưởng tiền cho nhân viên
Không đánh giá đúng giá trị công việc
Mỗi công việc trong doanh nghiệp đều có giá trị và ý nghĩa riêng. Có những công việc đòi hỏi sự sáng tạo, sự tư duy chiến lược, hoặc những kiến thức chuyên môn cao. Những yếu tố này không thể đơn giản chuyển đổi thành một con số tiền cụ thể.
Chỉ thưởng tiền có thể không thể hiện đúng mức độ cống hiến và chất lượng công việc của nhân viên. Điều này dẫn đến việc công việc quan trọng và có tác động lớn đến doanh nghiệp có thể bị coi thường hoặc bị đánh giá không đúng.
Thiếu tính cạnh tranh làm việc
Khi tiền là yếu tố chính trong việc khen thưởng, nhân viên có thể dễ dàng thi đua và cạnh tranh với nhau để kiếm thêm tiền thưởng. Điều này có thể dẫn đến môi trường làm việc không hợp tác, mà mục tiêu chính của nhóm là cạnh tranh với nhau thay vì hỗ trợ và làm việc cùng nhau.
Tạo áp lực không cần thiết
Thưởng tiền có thể tạo ra áp lực không cần thiết cho nhân viên. Đôi khi, áp lực từ việc đạt được mục tiêu để nhận được tiền thưởng có thể làm nhân viên căng thẳng và lo lắng, dẫn đến tình trạng stress và không thể tập trung vào công việc hiệu quả.
Thiếu sự thỏa mãn công việc
Chỉ thưởng tiền không đáp ứng được nhu cầu cảm giác đáng giá và công nhận của nhân viên. Nhiều người cảm thấy thỏa mãn hơn khi công ty công nhận sự cống hiến và thành tích của họ bằng cách công khai khen ngợi hoặc cung cấp cơ hội phát triển nghề nghiệp.
Thúc đẩy hành vi không đạo đức
Khi tiền thưởng là mục tiêu chính, nhân viên có thể có xu hướng tìm kiếm những cách không đạo đức để đạt được mục tiêu. Ví dụ, họ có thể làm việc quá giờ không báo cáo, vi phạm quy định hoặc pháp luật để kiếm thêm tiền thưởng.
Thiếu định hướng dài hạn
Thưởng tiền thường tập trung vào hiệu suất ngắn hạn hơn là xây dựng sự cam kết dài hạn của nhân viên đối với công ty. Điều này dẫn đến việc nhân viên có thể tập trung vào việc “lấy tiền thưởng” ngay lập tức thay vì tận tụy đóng góp vào sự phát triển bền vững của công ty.
Lợi ích của việc khen thưởng phi vật chất
Thưởng cho mọi người (gần như) ngay lập tức
Việc khen thưởng phi vật chất không đòi hỏi một số tiền cụ thể hay tài chính lớn như việc thưởng tiền mặt. Bạn có thể thưởng nhân viên bằng cách đánh giá công việc hoặc hành động của họ một cách công bằng và tặng họ những lời khen ngợi hoặc khen thưởng không vật chất. Điều này giúp tạo ra môi trường làm việc tích cực và đáng yêu trong công ty.
Tạo động lực nội tại
Khen thưởng phi vật chất thường kèm theo sự công nhận công việc của nhân viên, đánh giá cao nỗ lực và cống hiến của họ. Sự công nhận và đánh giá tích cực này thường tạo ra động lực nội tại, đồng thời tăng cường lòng kiêu hãnh và hứng thú làm việc của nhân viên.
Động lực nội tại dựa vào việc nhận thấy một mục tiêu cá nhân hoặc công việc có ý nghĩa và giá trị, đáng để cống hiến và nỗ lực. Khi nhân viên nhận thấy sự đóng góp của họ được công nhận và đánh giá đúng mức, họ tự tin hơn trong khả năng của mình và dễ dàng thể hiện tinh thần sáng tạo và đóng góp trong công việc hàng ngày.
Gắn kết nhân viên
Khen thưởng phi vật chất tạo ra môi trường làm việc tích cực và động viên, giúp tạo sự gắn kết mạnh mẽ giữa nhân viên và công ty. Khi nhân viên cảm nhận được sự trân trọng và tôn trọng từ công ty, họ có xu hướng cam kết và gắn bó lâu dài.
Điều này cũng giúp cải thiện mối quan hệ giữa các thành viên trong nhóm làm việc và tạo ra một sự hỗ trợ tích cực trong công việc hàng ngày. Khi môi trường làm việc tốt, sự cảm thông và lòng tin giữa các thành viên trong nhóm tăng cao, do đó đẩy mạnh hiệu suất làm việc và đóng góp tích cực.
Giúp thu hút và giữ chân nhân viên
Môi trường làm việc tích cực, nơi mà việc khen thưởng phi vật chất được coi trọng và thực hiện đều đặn, là một yếu tố thu hút và giữ chân nhân viên tài năng. Nhân viên thích làm việc trong môi trường mà họ cảm nhận được sự quan tâm và trân trọng đến đóng góp của họ.
Khi công ty chăm sóc và đánh giá công việc của nhân viên một cách công bằng, họ cảm thấy thỏa mãn và hài lòng trong công việc của mình. Điều này tạo ra một liên kết tích cực giữa nhân viên và công ty, giúp giữ chân nhân tài và giảm tỷ lệ nghỉ việc.
Không gây áp lực tài chính
Khi công ty sử dụng việc khen thưởng phi vật chất là một yếu tố quan trọng trong chính sách khen thưởng, đặc biệt là trong giai đoạn khó khăn tài chính, nó giúp tiết kiệm nguồn lực tài chính của công ty. Điều này là đặc biệt quan trọng đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa, khi không thể chi trả tiền thưởng lớn mỗi lần.
Các cách khen thưởng khác cho nhân viên
Thời gian để làm các dự án cá nhân
Thời gian để làm các dự án cá nhân là một trong những ưu đãi phi tiền tệ được ưa thích của nhiều người. Ý tưởng đằng sau việc này rất đơn giản: mọi người được khuyến khích tập trung vào những điều mà họ đam mê và công ty mà họ làm việc đánh giá cao việc thực hiện điều này.
Một trong những ví dụ nổi tiếng về việc công ty cho phép nhân viên dành thời gian cho các dự án cá nhân là Google, thông qua chương trình 20% Thời gian. Nhân viên được khuyến khích dành 20% thời gian làm việc để tập trung vào các dự án của riêng họ. Điều thú vị là nhiều sản phẩm thành công của Google như Google Maps, Gmail và AdSense, ban đầu đã bắt đầu như những dự án cá nhân trong chương trình 20% Thời gian.
Một ví dụ khác là công ty Myplanet, cho phép nhân viên sử dụng 5% thời gian làm việc của họ để dành cho các dự án cá nhân. Chương trình lợi ích toàn công ty này được gọi là Thời gian tuyệt vời và đã đảm bảo tính bền vững của chương trình. Bằng cách lựa chọn 5% thời gian, Myplanet có thể duy trì và phát triển chương trình một cách hiệu quả.
Nhờ những cơ hội này, nhân viên có thể phát triển kỹ năng, sáng tạo, và đóng góp ý tưởng mới vào công việc hàng ngày. Việc được khuyến khích theo đuổi đam mê và các dự án cá nhân giúp tạo ra môi trường làm việc động lực, tăng cường tinh thần sáng tạo và sự hài lòng trong công ty.
Làm việc linh hoạt
Làm việc linh hoạt là một trong những phúc lợi phi tiền mặt phổ biến nhất và không có gì đáng ngạc nhiên. Ngay cả trước khi có sự bùng phát của COVID-19, mọi người đã coi trọng việc có cơ hội làm việc linh hoạt.
Tuy nhiên, không phải ai cũng muốn làm việc từ xa một số ngày trong tuần hoặc thay đổi lịch trình làm việc. Một số người thích dành cả ngày làm việc tại văn phòng hơn vì họ không có không gian phù hợp để làm việc ở nhà hoặc vì họ thích có đồng nghiệp ở bên để trò chuyện và học hỏi.
Ví dụ, tại Salesforce, nhân viên có khả năng chọn giữa ba lựa chọn: 1) làm việc từ xa, 2) đến văn phòng một số ngày trong tuần, và 3) làm việc toàn thời gian tại văn phòng.
Các công ty khác, như Eventbrite, cung cấp cho ứng viên tùy chọn giữa hai vai trò: làm việc hoàn toàn từ xa hoặc (một phần) tại văn phòng khi họ nộp đơn. Điều này cho phép nhân viên lựa chọn môi trường làm việc phù hợp với nhu cầu và ưu tiên cá nhân của họ.
Công khai ghi nhận nhân viên
Công khai ghi nhận nhân viên là một trong những ưu đãi phi tiền mặt quan trọng, và một lời cảm ơn (công khai) đơn giản có thể mang lại nhiều giá trị.
Xây dựng một văn hóa công nhận trong tổ chức, nơi mọi người đều đồng tình và được hỗ trợ thông qua một chương trình công nhận ngang hàng thành công, là một cách tuyệt vời để đảm bảo rằng mỗi thành viên nhận được lời ‘cảm ơn’ ngay khi họ xứng đáng.
Thưởng thêm thời gian nghỉ
Thưởng thêm thời gian nghỉ là một phương pháp thưởng phi vật chất khá hấp dẫn. Cung cấp cho nhân viên một ngày nghỉ sinh nhật, nghỉ trưa dài hơn, hoặc cho phép kết thúc sớm vào thứ Sáu hoặc bắt đầu muộn hơn vào thứ Hai đều là các ví dụ về cách thưởng cho nhân viên thêm thời gian nghỉ.
Ngày Sức khỏe Tâm thần cũng là một ý tưởng thú vị và ngày càng được nhiều công ty áp dụng, đặc biệt sau đại dịch COVID-19. Các ngày này khuyến khích nhân viên rút phích cắm điện, dành thời gian chăm sóc tâm hồn và sức khỏe tinh thần của mình.
Ví dụ, công ty khởi nghiệp mang tên ID Hiya đã tuyên bố mỗi thứ Sáu cuối cùng của tháng là một ngày lễ, cho phép nhân viên nghỉ ngơi và tái tạo năng lượng. Tại Eventbrite, họ đã tạo ra các sáng kiến như Britecamps và Britebreaks, nơi toàn bộ công ty nghỉ vào thứ Sáu đầu tiên của mỗi tháng, tạo điều kiện thuận lợi cho nhân viên có thời gian nghỉ ngơi và thư giãn.
Những cách thưởng thêm thời gian nghỉ này không chỉ giúp cân bằng cuộc sống và công việc của nhân viên, mà còn tạo ra môi trường làm việc tích cực và động viên, từ đó cải thiện tinh thần làm việc và hiệu suất trong công ty.
Cơ hội để phát triển nghề nghiệp cá nhân
Theo nghiên cứu thương hiệu nhà tuyển dụng năm 2020 của Randstad, có tới 49% ứng viên coi cơ hội thăng tiến nghề nghiệp là một yếu tố quan trọng khi họ chọn nhà tuyển dụng.
Một cách hiệu quả để cung cấp cho nhân viên cơ hội phát triển nghề nghiệp là giúp họ nâng cao kỹ năng hoặc tham gia đào tạo lại kỹ năng. May mắn là, có nhiều phương pháp khác nhau để giải quyết vấn đề này và không nhất thiết đòi hỏi một ngân sách lớn.
Ví dụ, bạn có thể xem xét việc thiết lập một chương trình cố vấn và/hoặc huấn luyện đồng đẳng. Cả hai cách đều có thể là những lựa chọn tuyệt vời để nhân viên học hỏi lẫn nhau, mở rộng bộ kỹ năng và xây dựng mối quan hệ bền chặt hơn. Thông qua chương trình cố vấn, nhân viên có thể nhận được hỗ trợ và hướng dẫn từ những người có kinh nghiệm và thành công trong lĩnh vực của họ. Trong khi đó, chương trình huấn luyện đồng đẳng cho phép nhân viên chia sẻ kiến thức và kỹ năng của họ với những người khác trong tổ chức, tạo ra một môi trường học hỏi và phát triển chung.
Phần thưởng trải nghiệm
Phần thưởng trải nghiệm mang lại lợi ích đáng kể hơn so với phần thưởng vật chất. Chúng cũng giúp xây dựng kết nối cảm xúc giữa con người và thương hiệu của bạn.
Không giới hạn trong việc lựa chọn, một số công ty cung cấp cho nhân viên của họ cơ hội trải nghiệm một chuyến đi đáng nhớ khi họ đạt được một cột mốc quan trọng. Điều thú vị về phần thưởng trải nghiệm là bạn có thể điều chỉnh chúng để mang ý nghĩa riêng đối với thương hiệu, nhân viên và ngân sách của bạn.
Các ví dụ khác về phần thưởng trải nghiệm bao gồm đưa nhân viên của bạn tham gia một sự kiện thể thao địa phương, tham gia lớp học làm gốm hoặc tổ chức một đêm ăn mừng với một trong những người sáng lập công ty. Những phần thưởng này không chỉ tạo ra những kỷ niệm đáng nhớ mà còn thúc đẩy tinh thần đồng đội và lòng trung thành đối với công ty.
Thời gian tình nguyện
Một cách khác để thưởng cho nhân viên và tạo trải nghiệm đáng nhớ là ‘Thời gian tình nguyện’ hoặc còn gọi là VTO (Volunteer Time Off). Có thể nói rằng, làm việc cho một tổ chức từ thiện là một trải nghiệm hoàn toàn khác biệt so với công việc hàng ngày mà chúng ta đã quen thuộc.
Thưởng thời gian tình nguyện cho nhân viên của bạn để tham gia vào một tổ chức từ thiện mà họ chọn là một hình thức động viên phi tiền tệ mà nhiều người trong số họ đánh giá cao, đồng thời mang lại lợi ích lớn cho cả cộng đồng và thế giới xung quanh.
Phúc lợi phụ
Phúc lợi phụ là một hình thức khuyến khích phi tiền tệ khác được cung cấp cho nhân viên của bạn. Chúng là những đặc quyền bổ sung mà nhân viên nhận được ngoài lương và các phúc lợi chính.
Có rất nhiều lợi ích phụ đa dạng mà bạn có thể cung cấp cho nhân viên, bao gồm các chương trình chăm sóc sức khỏe, bữa ăn miễn phí tại nơi làm việc hoặc phiếu mua hàng tại nhà hàng, ưu đãi đi lại, vé xem phim, séc du lịch và nhiều hỗ trợ khác. Những phúc lợi này tạo ra môi trường làm việc thoải mái, hấp dẫn và giúp nâng cao chất lượng cuộc sống và sự hài lòng của nhân viên.
Phần thưởng và quà tặng hữu hình
Một món quà hữu hình, tương tự như một giải thưởng trải nghiệm, mang lại những ấn tượng đáng nhớ hơn so với một phần thưởng tiền mặt. Chúng cũng dễ dàng cá nhân hóa theo sở thích của từng nhân viên.
Phần thưởng và quà tặng hữu hình có thể có dạng các món đồ cá nhân có thương hiệu của công ty, chẳng hạn như áo phông, cốc, bút, chai nước, áo hoodie, và bạn có thể tùy ý đặt tên hay in logo của công ty lên chúng. Những món quà này thường được trao tặng cho nhân viên mới, trong suốt thời gian làm việc hoặc như một phần của một chiếc túi quà chào mừng, và chúng có thể làm tăng tinh thần và sự đồng thuận của nhân viên bất kể thời điểm nào.
Kết luận
Khen thưởng không chỉ là việc trao tiền mặt mà còn là cách để công nhận sự đóng góp và nỗ lực của nhân viên. Khi doanh nghiệp áp dụng các hình thức khen thưởng đa dạng và tinh tế, họ sẽ xây dựng một đội ngũ nhân viên hạnh phúc, đam mê và tận tụy, giúp công ty đạt được những thành tựu lớn lao và bền vững.
Nếu bạn đang mong muốn tìm hiểu về trải nghiệm nhân viên để thu hút và giữ chân nhân tài cho doanh nghiệp, tham khảo khóa học Thiết kế và triển khai hành trình Trải nghiệm nhân viên xuất sắc của ACEX.
Khóa học cài đặt văn hóa có chủ đích, phát triển tổ chức gắn kết - hiệu suất cao