Văn hoá doanh nghiệp độc hại: Dấu hiệu nhận biết và cách cải thiện

Trong môi trường kinh doanh, văn hoá doanh nghiệp chịu trách nhiệm quyết định sự thành công hay thất bại của một tổ chức. Tuy nhiên, không phải văn hoá doanh nghiệp nào cũng có tác động tích cực. Một số tổ chức đối mặt với văn hoá doanh nghiệp độc hại, gây hại đến hiệu suất làm việc, tinh thần làm việc, và cuối cùng là sự phát triển của công ty. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về dấu hiệu nhận biết và cách cải thiện văn hoá doanh nghiệp độc hại.

Thế nào là văn hoá doanh nghiệp độc hại?

Văn hoá doanh nghiệp độc hại là một môi trường làm việc được áp đặt bởi những cơ chế, chính sách và phong cách quản lý gây ra những thói quen không lành mạnh và xung đột giữa các thành viên trong nhóm. Nó không chỉ gây hại cho sự phát triển chuyên môn của nhân viên mà còn ảnh hưởng đến sự hạnh phúc và sự hài lòng, thúc đẩy họ tìm kiếm công việc ở nơi khác.

Văn hoá doanh nghiệp độc hại thường tập trung vào lợi ích của tổ chức mà không quan tâm đến sự phát triển của nhân viên. Các chính sách công việc lạc hậu thường được áp dụng, ví dụ như yêu cầu làm việc tại văn phòng một cách cứng nhắc, coi đó là cách tốt nhất để tăng năng suất lao động, hoặc việc cung cấp các phúc lợi và đặc quyền tiết kiệm cho công ty, nhưng lại gây áp lực và khó khăn cho cuộc sống của nhân viên.

Văn hoá doanh nghiệp độc hại tác động đến nhiều khía cạnh của công việc. Nó tạo ra những “bệnh” trong môi trường làm việc, bao gồm sự thiếu sự gắn kết giữa các nhóm, tăng tỷ lệ vắng mặt và đến trễ, giảm năng suất làm việc và tỷ lệ nghỉ việc cao.

Việc nhận biết dấu hiệu của văn hoá doanh nghiệp độc hại là vô cùng quan trọng để đưa ra các biện pháp khắc phục và cải thiện tình hình. Trong phần tiếp theo, chúng ta sẽ đi sâu vào các dấu hiệu đặc trưng của văn hoá doanh nghiệp độc hại và trình bày một số bước cụ thể để giảm thiểu tác động tiêu cực, tạo ra một môi trường làm việc tích cực và phát triển cho tất cả nhân viên.

Dấu hiệu của một văn hoá doanh nghiệp độc hại và cách khắc phục

1. Thiếu giá trị cốt lõi

Vấn đề

Một dấu hiệu đáng lo ngại của một văn hoá doanh nghiệp độc hại là thiếu đi sự hiện diện của giá trị cốt lõi trong công ty. Giá trị cốt lõi là những nguyên tắc, lòng tin và mục tiêu mang tính quyết định, mang lại hướng dẫn và sự thống nhất cho toàn bộ tổ chức. Khi thiếu giá trị cốt lõi, văn hóa doanh nghiệp sẽ không có hướng đi rõ ràng và dễ dẫn đến sự hình thành các văn hoá con không mong muốn, đe dọa sự thành công của doanh nghiệp.

Cách khắc phục

Lập và công bố danh sách giá trị cốt lõi của công ty. Đây là những nguyên tắc quan trọng mà đội ngũ của bạn thực sự quan tâm và giúp bạn đạt được mục tiêu. Trước khi chia sẻ với toàn bộ nhóm, hãy đảm bảo rằng các cấp quản lý cấp cao, đại diện nguồn nhân lực và nhân viên có kinh nghiệm đã thống nhất về giá trị cốt lõi. Sau đó, trình bày từng giá trị với toàn bộ nhóm.

Quá trình này sẽ giúp khơi gợi những hành vi và thái độ tích cực, tạo nên một văn hoá doanh nghiệp gắn kết. Hãy thường xuyên nhắc lại giá trị cốt lõi trong quá trình tuyển dụng để đảm bảo mỗi nhân viên mới cùng chia sẻ các giá trị này và phù hợp với đội ngũ của bạn.

2. Quản lý không tuân thủ giá trị cốt lõi

Vấn đề

Nhân viên thường tìm kiếm sự chỉ đạo từ các quản lý. Nếu các quản lý cấp cao và cấp trung không tuân thủ những giá trị cốt lõi mà bạn đã đề ra, nhân viên cũng sẽ làm tương tự. Hơn nữa, họ sẽ bắt đầu không tin tưởng vào người lãnh đạo. Khi đó, sẽ xuất hiện vết nứt trong mối quan hệ giữa lãnh đạo và nhân viên.

Cách khắc phục

Lãnh đạo trở thành tấm gương và đưa ra trách nhiệm cho tất cả mọi người. Giá trị cốt lõi là quan trọng đối với văn hoá và thành công của tổ chức, vì vậy hãy đảm bảo rằng mỗi thành viên trong nhóm của bạn tuân thủ những giá trị này. Đưa ra tiêu chuẩn chung cho tất cả nhân viên sẽ tạo nên một văn hoá mở dựa trên sự công bằng. Điều này cũng giúp thúc đẩy giá trị cốt lõi của bạn trên tất cả các bộ phận để chúng trở thành một phần không thể thiếu trong văn hoá tổ chức.

3. Tin đồn lan truyền trong văn phòng

Vấn đề: 

Các tin đồn dù là đúng hay sai sự thật đều dẫn đến sự tách biệt không mong muốn trong lực lượng lao động, khiến nhân viên cạnh tranh và tạo ra một văn hoá không tin tưởng.

Cách khắc phục

Nếu bạn nhận thấy rằng tin đồn diễn ra thường xuyên, hãy đối mặt với tình huống đó một cách thẳng thắn. Cố gắng xác định những cá nhân thường xuyên tham gia và nói chuyện tung tin đồn. Bạn cũng nên thông báo chính thức cho toàn bộ công ty để mọi nhân viên đều biết rằng hành vi này là không đúng và sẽ bị khiển trách..

4. Tỷ lệ nghỉ việc cao

Vấn đề

Tỷ lệ nghỉ việc cao hầu như luôn là dấu hiệu chắc chắn của một văn hoá doanh nghiệp độc hại. Không chỉ khiến nhân viên ra đi, mà nó còn ngăn cản những người tài giỏi đang tìm việc tin tưởng vào tổ chức của bạn. Hơn 30% người lao động cho biết họ đã rời bỏ công việc trong 90 ngày đầu vì “văn hoá công ty không như mong đợi” và 20% cho biết họ đã chuyển sang ngành công việc khác do “môi trường/văn hoá làm việc độc hại”. Nếu bạn phải chia tay nhân viên liên tục, họ có thể đang tìm kiếm một văn hoá làm việc lành mạnh hơn.

Cách khắc phục

Đến lúc bạn nên tập trung vào chiến lược văn hoá công ty của mình. Để làm được điều đó, bạn cần hiểu nguyên nhân gốc rễ của vấn đề. Hỏi ý kiến nhân viên trong cuộc phỏng vấn khi họ nghỉ việc về lý do họ ra đi. Cố gắng hiểu những điều gì trong văn hoá của bạn làm họ cảm thấy bực bội và những khía cạnh nào mà họ cảm thấy khó khăn để chấp nhận.

Tiếp theo, trò chuyện với nhân viên – đặc biệt là nhân viên đã làm việc lâu dài – để có cái nhìn về những gì đã giữ họ lại. Xem xét việc tiến hành khảo sát sự hứng thú của nhân viên và phân tích kỹ lưỡng kết quả. Khi bạn biết những gì bạn cần cải thiện, hãy lên kế hoạch thực hiện.

5. Cạnh tranh không lành mạnh

Vấn đề

Cạnh tranh lành mạnh làm tốt cho kinh doanh. Nó thúc đẩy nhân viên và gia tăng hiệu suất công việc, giúp phát triển công ty của bạn. Tuy nhiên, khi cạnh tranh trở thành trọng tâm của văn hoá, nó tạo ra sự xung đột giữa các nhân viên.

Cách khắc phục

Nếu bạn nhận thấy các cá nhân cạnh tranh quyết liệt với nhau, có thể bạn đang đặt quá nhiều giá trị vào hiệu suất. Tất nhiên, bạn muốn đội ngũ của mình có nhiều nhân viên xuất sắc, nhưng bạn cũng mong muốn đội ngũ của mình gắn kết. Đẩy các cá nhân cạnh tranh lẫn nhau chỉ gây thất vọng cho nhân viên và làm giảm hiệu suất của họ.

Để tránh làm mất đi những nhân viên tài năng, hãy công nhận thành tích trên quy mô rộng hơn và vượt ra ngoài phần thưởng về tiền bạc. Khuyến khích quản lý công nhận sự cống hiến của cấp dưới và thưởng cho thành tích của họ với các giải thưởng liên quan đến sức khỏe, như một buổi tập gym miễn phí, thẻ quà tặng cho nhà hàng yêu thích hoặc một ngày nghỉ thêm.

Ngoài ra, tạo ra một nền tảng cho mọi người để chúc mừng và cảm ơn đồng nghiệp của họ vì đã hoàn thành tốt công việc. Điều này sẽ thúc đẩy nhân viên và khuyến khích tư duy đội ngũ.

6. Nhân viên thường đi làm muộn hoặc vắng mặt

Vấn đề

Việc đến làm muộn quá mức hoặc tỷ lệ vắng mặt cao là dấu hiệu rõ ràng của một văn hoá tổ chức không tốt. Sự đi muộn của nhân viên cho thấy họ hoặc lười biếng – một phẩm chất tiêu cực sẽ gây hại đến văn hóa – hoặc không tham gia. Tương tự, nếu nhân viên thường xuyên vắng mặt – với nhân viên làm việc từ xa hoặc có thời gian làm việc linh hoạt là ngoại lệ – họ có thể không quan tâm và không đam mê với công việc của mình.

Cách khắc phục

Đầu tiên, đảm bảo rằng các quản lý cấp trung và cấp cao xuất hiện đúng giờ vào đầu ngày. Nhân viên học hỏi từ các quản lý, vì vậy nếu một quản lý thường xuyên đến muộn 30 phút, nhân viên của họ sẽ tin rằng họ cũng có thể làm điều tương tự. Tiếp theo, hãy nói chuyện với những người vi phạm quy định làm việc. Có thể họ đang gặp một xung đột định kỳ – chẳng hạn như việc đưa con cái đi học hoặc hạn chế về giao thông – họ cần được điều chỉnh thời gian bắt đầu làm việc.

Hãy liên hệ với phòng nhân sự để cải thiện cách nhóm của bạn theo dõi ngày nghỉ ốm, cuộc hẹn với bác sĩ và các lần vắng mặt được chấp thuận khác. Tất nhiên, bạn nên sẵn lòng thảo luận về các vấn đề cá nhân và tình huống đặc biệt. Cùng nhau, các phương pháp này sẽ giúp cải thiện tỷ lệ vắng mặt và tạo ra một văn hoá làm việc tích cực.

7. Nhân viên để lại những đánh giá xấu về công ty

Vấn đề

Các hội nhóm/nền tảng đánh giá doanh nghiệp ẩn danh đã giúp ứng viên/ người lao động có thể nhìn thấy văn hoá của bất kỳ công ty nào. Nếu bạn có một văn hoá làm việc tích cực với những nhân viên rất nhiệt huyết, điều này sẽ là một điểm cộng lớn giúp bạn khi tìm kiếm ứng viên tiềm năng. Tuy nhiên, nếu nhân viên của bạn cảm thấy bất mãn với phong cách quản lý, sự cạnh tranh đối đầu giữa đồng nghiệp hoặc tỷ lệ nghỉ việc cao, người tìm việc sẽ là những người đầu tiên biết, và danh tiếng công ty của bạn sẽ bị ảnh hưởng nặng nề.

Cách khắc phục

Xây dựng chiến lược xây dựng thương hiệu nhà tuyển dụng. Mặc dù bạn không thể kiểm soát cảm nhận công chúng về công ty của bạn, nhưng bạn có thể giúp tạo hình câu chuyện. Tất nhiên, để có thể xây dựng một thương hiệu nhà tuyển dụng tốt, trước tiên bạn cần tạo ra một văn hoá làm việc hấp dẫn.

8. Công ty không đóng góp cho cộng đồng

Vấn đề

Nếu công ty của bạn thiếu chương trình phù hợp để tặng quỹ từ thiện, không cung cấp ngày làm việc tự nguyện hàng năm, không bao giờ kêu gọi quyên góp sau những thảm họa, bạn sẽ tạo ấn tượng với nhân viên nội bộ và với bên ngoài rằng, doanh nghiệp của mình không quan tâm tới cộng đồng.

Cách khắc phục 

Khởi động một chương trình đóng góp cho cộng đồng. Cung cấp một ngày nghỉ hàng năm cho nhân viên muốn tình nguyện. Tổ chức một chiến dịch quyên góp vật phẩm học tập cho một tổ chức phi lợi nhuận địa phương hoặc tham gia chiến dịch tình nguyện khác. Ngay cả những hoạt động nhỏ nhất cũng sẽ chứng tỏ với nhân viên rằng doanh nghiệp của mình có trách nhiệm xã hội.

9. Nhân viên không được công nhận và thưởng

Vấn đề

Nếu bạn chỉ công nhận nhân viên bán hàng có doanh số cao nhất trong mỗi quý, bạn đang tạo ảnh hưởng xấu đến văn hóa doanh nghiệp. Chỉ thỉnh thoảng thưởng cho một số cá nhân sẽ khiến đa số nhân viên cảm thấy không được đánh giá cao và không được đánh giá đúng giá trị. Nó cũng có thể dẫn đến một văn hóa làm việc tiêu cực dựa trên sự cạnh tranh và xung đột giữa các nhân viên.

Cách khắc phục

Nói chuyện với các quản lý cấp trung và cấp cao về việc thực hiện các phiên phản hồi tốt hơn với cấp dưới của họ. Họ có thể sử dụng thời gian này để cung cấp những đánh giá và công nhận thành tích của cá nhân. Ngoài ra, dành thời gian trong cuộc họp toàn bộ nhân viên hàng tháng để nhân viên công nhận và đánh giá đồng đội của họ. Cung cấp sự động viên tích cực sẽ thúc đẩy sự cống hiến của cá nhân và định hình mối quan hệ ý nghĩa giữa các nhân viên.

10. Quản lý không thúc đẩy bổ nhiệm từ bên trong

Vấn đề

Nếu tất cả nhân viên mới của bạn đến từ bên ngoài công ty, đặc biệt là ở cấp quản lý và lãnh đạo, bạn đang gửi thông điệp rằng nhân viên hiện tại không quan trọng hoặc họ không đủ tốt để được thăng chức. Cả hai thông điệp đều góp phần vào việc tạo ra văn hóa làm việc độc hại, ngăn trở sự phát triển.

Cách khắc phục

Hãy bắt đầu chú ý đến những đánh giá của nhân viên đó. Thêm một câu hỏi giúp xác định liệu một nhân viên có muốn thăng chức hay không, sau đó bắt đầu một chương trình chính thức để hướng dẫn và đào tạo nhân viên có tiềm năng.

11. Quản lý công khai phê bình nhân viên

Vấn đề

Nếu khi có nhân viên mắc lỗi, đôi khi là lỗi nghiêm trọng và người quản lý đề cập đến tên và công khai chỉ trích lỗi lầm của họ trong một diễn đàn công khai/ hoặc trong một cuộc họp sẽ gây nên nền văn hoá độc hại.

Cách khắc phục

Khen ngợi công khai, chỉnh lỗi riêng tư và trình bày lỗi lầm như một cơ hội để học hỏi và phát triển. Một môi trường làm việc lành mạnh cho phép nhân viên học từ những sai lầm của mình mà không có sự xấu hổ.

12. Các nhóm làm việc tách biệt

Vấn đề

Thiếu giao tiếp là một dấu hiệu rõ ràng cho thấy công ty có một văn hóa độc hại. Sự giao tiếp không đồng nhất giữa các nhóm hoặc giữa quản lý và nhân viên cấp dưới có thể ảnh hưởng đến văn hóa của công ty cũng như hiệu suất làm việc. Khi nhân viên không giao tiếp đúng cách, điều này có thể gây tổn hại đến năng suất công việc, làm trì hoãn ý tưởng và tạo ra một môi trường làm việc không mong muốn.

Cách khắc phục

Khởi động các hoạt động xây dựng đội nhóm và các sáng kiến trên cả công ty để các nhóm có thể trò chuyện và làm việc cùng nhau, ngay cả khi không liên quan đến công việc. Phá vỡ những bức tường ban đầu giữa các nhóm và thậm chí trong cùng một nhóm có thể giúp thông tin lưu thông tốt hơn trong công việc hàng ngày.

Ngoài ra, tạo ra chính sách cửa mở ở cấp lãnh đạo có thể mang lại hiệu quả tuyệt vời cho giao tiếp. Khi khuyến khích sự tham gia và minh bạch từ phía lãnh đạo cao nhất, thông tin sẽ được chia sẻ rộng rãi hơn. Việc thay đổi các phong cách giao tiếp đã bén rễ trong doanh nghiệp suốt nhiều năm có thể gặp khó khăn thời gian đầu, nhưng sẽ mang lại hiệu quả tích cực.

13. Không có chính sách đa dạng, công bằng và bền vững

Vấn đề

Trong thời đại hiện nay, việc không có một cách hoạt động hiệu quả để tuyển dụng, thuê và giữ chân nhân viên nữ, những người thuộc cộng đồng LGBT và những người có màu da khác – cùng với một văn hóa làm việc ủng hộ sự đa dạng – cho thấy sự thiếu hiểu biết từ phía doanh nghiệp và góp phần vào một văn hóa làm việc độc hại. Điều này cho thấy người quản lý thiếu sự quan tâm đến nhân viên của mình, thiếu sự công bằng.

Cách khắc phục 

Hãy tập hợp đội nhóm nhân sự của bạn, thuê một tư vấn viên làm việc nếu cần, và sau đó soạn và triển khai một chính sách về đa dạng, công bằng và bền vững. Bạn cần xây dựng một chính sách làm việc nhằm đảm bảo tất cả nhân viên cảm thấy an toàn và trình bày nó như một văn bản sống động, khuyến khích nhân viên đóng góp ý kiến và đề xuất cải tiến.

Kết luận

Bài viết đã trình bày một số dấu hiệu nhận biết văn hoá doanh nghiệp độc hại và cung cấp các giải pháp để khắc phục chúng. Những dấu hiệu như thiếu giá trị cốt lõi, thiếu giao tiếp và hợp tác giữa các nhóm, thiếu công bằng và đa dạng, và những vấn đề khác đều có thể góp phần tạo ra một môi trường làm việc không lành mạnh và tiêu cực.

Bằng cách áp dụng những giải pháp này, các doanh nghiệp có thể xây dựng một môi trường làm việc lành mạnh, tăng cường hiệu suất và tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển và thành công dài hạn.

Tìm hiểu thêm quy trình các bước để xây dựng văn hóa tích cực, tham khảo khóa học Cài đặt văn hoá doanh nghiệp để xây dựng tổ chức hiệu suất cao của ACEX.